Urszula Broll: malarka zen i pionierka awangardy

Kim była Urszula Broll?

Urszula Eugenia Broll (1930-2020) była wybitną polską malarką, animatorką kultury i postacią, która znacząco wpłynęła na rozwój sztuki współczesnej w Polsce. Jej życie i twórczość to fascynująca podróż od śląskich korzeni, poprzez aktywne uczestnictwo w awangardowych grupach artystycznych, aż po głębokie poszukiwania duchowe związane z filozofią zen i buddyzmem. Urszula Broll, poprzez swoje unikalne podejście do malarstwa i życia, stała się symbolem artystycznej odwagi i poszukiwania harmonii w świecie.

Życiorys: od Katowic po Przesiekę

Urszula Broll urodziła się w 1930 roku, a jej artystyczna droga rozpoczęła się w Katowicach. Tam ukończyła Akademię Sztuk Pięknych, kształcąc swoje umiejętności i rozwijając wizję artystyczną. W latach swojej młodości, wraz z mężem Andrzejem Urbanowiczem, współtworzyła dynamiczne centrum życia artystycznego w Katowicach, prowadząc wspólną pracownię przy ulicy Piastowskiej 1. To miejsce stało się kolebką dla wielu artystycznych inicjatyw i spotkań. Po latach intensywnej działalności na Śląsku, Urszula Broll w 1983 roku przeniosła się do malowniczej Przesieki, położonej w województwie dolnośląskim, w sercu Karkonoszy. Ta zmiana miejsca zamieszkania okazała się kluczowa dla dalszego rozwoju jej twórczości, wprowadzając nowe inspiracje płynące z bliskości natury.

Współzałożycielka Grupy ST-53 i Grupy Oneiron

Kluczowym etapem w karierze Urszuli Broll było jej zaangażowanie w życie artystycznych ugrupowań awangardowych. Wraz z innymi artystami współtworzyła Grupa ST-53, która zaznaczyła swoją obecność na polskiej scenie artystycznej. Później stała się również członkinią Grupy Oneiron, kontynuując swoją eksplorację nowych form wyrazu i poszukiwań artystycznych. Działalność w tych grupach pozwoliła jej na wymianę idei, eksperymentowanie z różnymi technikami i poszerzanie granic tradycyjnego malarstwa, co umocniło jej pozycję jako pionierki polskiej awangardy.

Twórczość Urszuli Broll: malarstwo, rysunek i duchowość

Twórczość Urszuli Broll jest niezwykle bogata i zróżnicowana, odzwierciedlając jej nieustanne poszukiwania artystyczne i duchowe. Przez lata jej styl ewoluował, obejmując szerokie spektrum od figuracji po głęboką abstrakcję, zawsze jednak naznaczoną unikalnym spojrzeniem na świat.

Ewolucja stylu: od postimpresjonizmu do zen

Początki twórczości Urszuli Broll czerpały z inspiracji postimpresjonizmem i kubizmem, jednak jej artystyczna ścieżka szybko wykroczyła poza te ramy. Z czasem jej malarstwo zaczęło skłaniać się ku coraz większej abstrakcji i eksploracji malarstwa materii, znanej również jako informel czy taszyzm. Przełomowym momentem w jej artystycznej podróży było zetknięcie się z filozofią buddyjską, która stała się fundamentem dla jej późniejszej twórczości. Ta duchowa przemiana zaowocowała powstaniem prac inspirowanych zen, mandalami i głęboką duchowością, w których poszukiwała harmonii, równowagi psychicznej i samorealizacji.

Akwarele i rysunki z Przesieki

Po przeprowadzce do Przesieki, Urszula Broll kontynuowała swoją artystyczną pracę, tworząc cykle akwareli i rysunków tuszem. Te prace, często o charakterze bardziej intymnym i medytacyjnym, charakteryzowały się geometrycznymi kompozycjami i subtelną symboliką. Akwarele z tego okresu ukazują jej mistrzostwo w operowaniu kolorem i światłem, podczas gdy rysunki świadczą o precyzji kreski i głębokim zrozumieniu formy. Stanowiły one wyraz jej harmonii z otaczającą przyrodą i wewnętrznym spokojem.

Malarstwo materii, abstrakcja i informel

Urszula Broll była artystką, która nie bała się eksperymentować z materią i fakturą. Jej malarstwo materii oraz prace z nurtu informel cechowały się odważnym użyciem farby, tworząc głębokie, przestrzenne kompozycje. Te dzieła, często abstrakcyjne, były wyrazem jej wewnętrznych przeżyć i eksploracji nieświadomości. Abstrakcja w jej wydaniu była językiem wolnym od dosłowności, pozwalającym na swobodne wyrażanie emocji i idei, co stanowiło ważny wkład w rozwój polskiej sztuki współczesnej.

Wystawy i dziedzictwo Urszuli Broll

Dziedzictwo Urszuli Broll jest bogate i wielowymiarowe, obejmujące zarówno jej twórczość artystyczną, jak i zaangażowanie w życie kulturalne i duchowe. Jej prace były prezentowane na licznych wystawach, doceniając jej unikalny styl i głębokie poszukiwania.

Wystawy indywidualne i zbiorowe (wybór)

Urszula Broll uczestniczyła w wielu prestiżowych wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Jej prace, będące świadectwem artystycznej ewolucji, były prezentowane w galeriach i muzeach, przyciągając uwagę krytyków i publiczności. Choć dokładna lista wszystkich wystaw jest obszerna, warto podkreślić jej aktywność w kluczowych momentach polskiej sceny artystycznej, gdzie jej malarstwo i rysunki stanowiły ważny głos.

Pośmiertna wystawa „Atman znaczy Oddech”

Szczególne miejsce w historii jej prezentacji zajęła pośmiertna wystawa zatytułowana „Atman znaczy Oddech”. Zorganizowana w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Warszawie, stanowiła hołd dla jej twórczości i duchowych poszukiwań. Wystawa ta podkreśliła trwałe znaczenie jej sztuki oraz jej zdolność do inspirowania i poruszania widzów nawet po jej odejściu.

Urszula Broll: „matka polskiego buddyzmu”

Poza działalnością artystyczną, Urszula Broll zasłużyła na miano „matki polskiego buddyzmu”. W latach 70. XX wieku była współtwórczynią pierwszej w Polsce grupy buddyjskiej i periodyku „Droga Zen”. Jej zaangażowanie w rozwój tej filozofii i praktyki w Polsce było znaczące, łącząc jej wewnętrzne poszukiwania z aktywnością społeczną. Ta rola podkreśla jej głęboki wpływ nie tylko na świat sztuki, ale także na kształtowanie się duchowości w Polsce.

Kolekcje i uznanie: prace Urszuli Broll

Prace Urszuli Broll cieszą się uznaniem kolekcjonerów i instytucji kultury, a jej dorobek artystyczny jest trwale wpisany w historię polskiej sztuki. Jej dzieła znajdują się w prestiżowych zbiorach, świadcząc o ich wartości artystycznej i historycznej.

Prace Urszuli Broll można podziwiać w zbiorach takich instytucji jak Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Muzeum Śląskie w Katowicach. Obecność jej dzieł w tych ważnych narodowych kolekcjach potwierdza jej znaczenie jako artystki. Poza tymi instytucjami, jej prace znajdują się również w licznych kolekcjach prywatnych, co świadczy o stałym zainteresowaniu jej twórczością. Urszula Broll była wielokrotnie nagradzana i wyróżniana za swoją działalność artystyczną i kulturalną, w tym odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, co jest dowodem docenienia jej wkładu w polską kulturę. Jej malarstwo, rysunki i unikalna zdolność do łączenia sztuki z filozofią Wschodu sprawiają, że jej dziedzictwo pozostaje żywe i inspirujące dla kolejnych pokoleń.